GENEL
BİLGİLER
Yüzölçümü:
25.066 km²
Nüfus:
848.201 (1990)
İl
Trafik No:
25
Doğu
Anadolu Bölgesi'nin en büyük kenti olan Erzurum oldukça eski bir yerleşim
birimidir. Palandöken Dağı eteklerinde kurulu olan kent son yıllarda kış turizmi
açısından büyük önem kazanmıştır. Tarihi yönden çok zengin bir çok eseri
barındıran ve adeta bir kültür merkezine benzeyen kent günümüzde önemli bir
turizm potansiyeli taşımaktadır.
İLÇELER
Erzurum
(merkez), Aşkale, Çat, Hınıs, Horasan, Ilıca, İspir, Karaçoban, Karayazı, Köprüköy,
Narman, Oltu, Olur, Pasinler, Pazaryolu, Şenkaya, Tekman,
Tortum, Uzundere.
Pasinler:
Pasinler ilçesi, IV. yy.da Bizanslıların, 615 yılında Arapların, 1084 yılında
ise Türklerin eline geçmiştir.
Pasinler'de
bulunan 3702 kişi kapasiteli, 39 derece su sıcaklığı olan termal tesis, ilçe
dışından gelen hastalara konaklama hizmetiyle birlikte; böbrek,sindirim sistemi,
idrar yolları, romatizma, siyatik, lumbago, nevralji ve çeşitli kadın
hastalıklarının tedavisinde olumlu etki yapmaktadır.
Köprüköy:
Köprübaşında kurulmuş köy anlamına gelen Köprüköy'ün
kuruluşu çok eskilere dayanmaktadır.
Köprüköy
(Deli Çermik) Kaplıca suları, sindirim sistemi, böbrek ve idrar yolları, kan
dolaşımı ve kalp hastalıkları, metabolizma bozuklukları ve romatizmal hastalıklara olumlu etki yapmaktadır. Su
sıcaklığı 26 derecedir.
Uzundere:
İlçenin 3000 yıla yakın geçmişi vardır.
İlçe
sınırları içinde bulunan Tortum Gölü ve Tortum Şelalesi yaz aylarında çok sayıda
yerli ve yabancı turistin uğrak yeridir. İlçeye bağlı Çamlıyamaç Köyü'nde l0.yy 'dan kalma Öşvank Gürcü Kilisesi bulunmaktadır.
Ilıca:
Yapılan araştırmalar Ilıca'daki hayatın M.Ö.4000'li yıllara kadar uzandığını
göstermektedir.
İlçede
kükürtlü sıcak su kaynakları bulunmakta, termal tesisler sayesinde şehir
dışından gelen hastalara da konaklama ve tedavi için olanaklar sağlanmaktadır.
Kaplıcalarda kadın hastalıkları, romatizma, mide, bağırsak, karaciğer, safra
kesesi, beslenme bozuklukları gibi rahatsızlıkları olumlu etkilediği
bilinmektedir.
İspir:
Kuruluşu M.Ö. 19. yy.a kadar inen İspir,Yavuz Selim'in 1514!deki İran seferi
sonrası Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Dünyanın en hızlı akan nehirlerinden
birisi olan Çoruh nehri Rafting sporu için oldukça elverişlidir.
Olur:
Turizm
açısından önemli bir potansiyel göstermekte olan ilçenin Keçili Köyü'ndeki Van
Kilisesi, Yıldızkaya Köyü'ndeki Kivi Mağarası
görülmeğe değerdir.
Erzurum
çevre illere ve ülkenin diğer bölgelerine kara,demir ve havayolu ulaşım ağıyla
bağlıdır.
Karayolu:
Otobüs Terminali il merkezindedir.
Otogar
Tel : (442) 233 12 00
Demiryolu:
Tren Garı il merkezindedir.
İstasyon
Tel : (442) 218 19 16
Havayolu:
İlin Ankara bağlantılı yurtiçi ve yurtdışı seferlerinin yapıldığı Erzurum
havaalanı, şehre 10 km mesafededir.
Hava
Limanı Tel : (442) 327 28 35
Palandöken
Kayak Merkezi
3185
m. zirveye sahip Palandöken dağları, Erzurum'un güneyinde yer alır ve doğu-batı
yönünde uzanır. Türkiye'de kış turizmi için yapılan ilk ciddi ve kapsamlı proje
Erzurum-Palandöken Kış Sporları ve Turizm Mastır Plan Çalışmasıdır. Yapılan
çalışmada Palandöken Dağlarının doğal yapısı ve iklimi ile uluslararası kış
sporları merkezi niteliğine sahip olduğu tespit edilmiştir. Projede, üç alan
üzerinde gün toplam 32 bin kişinin kayak yapabileceği, uluslararası yarışmalar
hatta kış olimpiyatlarının düzenlenebileceği, 6 bin kişinin doğrudan istihdam
edilebileceği öngörülmektedir.
Ulaşım:
Erzurum'a Ankara ve İstanbul'dan her gün uçak seferleri bulunmaktadır. Kayak
Merkezi Erzurum Şehir Merkezine 5 km. uzaklıktadır. Hava alanına ise yalnızca 10
dakika mesafededir. Kış mevsimi boyunca şehir merkezinden halk otobüsü seferleri
bulunmaktadır.
Coğrafya:
Erzurum Türkiye'nin en yüksek ve soğuk illerinden biridir. Sert kara iklimi
hüküm sürer. Yılın 150 günü karla örtülüdür. Normal kış koşullarında 2-3 metre
kar yağışı almaktadır. Hakim rüzgar yönü güney ve batı
yönlerindedir.
Kayak
alanı 2200 - 3176 m. yükseklik kuşağı üzerinde yer almaktadır. Karasal iklim
nedeniyle, mevsim boyunca "toz kar" üzerinde kayak yapılmaktadır. 10 Aralık-10
Mayıs arasındaki dönem kayak etkinlikleri için en uygun zamandır.
Konaklama
ve Diğer Hizmetler: 4 ve 5 yıldızlı konaklama tesisleri, kayak evi, günübirlik
tesisler ve lokantalar bulunmaktadır. Kayak dersi ve malzeme kiralama hizmetleri
verilmektedir.
Mekanik
Tesisler ve Pistler: Palandöken Kayak Merkezindeki pistler dünyanın en uzun ve
dik kayak pistleri arasında yer almaktadır. En uzun pisti 12 km. olan kayak
pistlerinin toplam uzunluğu 28 km.yi bulmaktadır. Başlangıç yeriyle varış
noktası arasındaki yükseklik farkı 1000 m. olan Palandöken'de Slalom ve Büyük
Slalom yarışmaları için 2 adet tescilli Kayak Pisti mevcuttur. (Ejder Pisti ve
Kapıkaya Pisti)
Kayak
Merkezinde 5 adet telesiyej (toplam 4500 kişi/saat
kapasiteli), 1 adet teleski (300 kişi/saat kapasiteli
), 2 adet baby lift ( toplam 1800 kapasiteli ) ve 1
adet gondol lift (1500 kişi/saat kapasiteli) hizmet vermektedir.
Müzeler
Erzurum
Arkeoloji Müzesi
Adres:
Yenişehir Caddesi No: 11
Tel:
(0442) 233 04 14
Faks:
(0442) 233 04 15
Erzurum
Atatürk Evi Müzesi
Adres:
Cumhuriyet Caddesi
Tel:
(0442) 234 20 37
Faks:
(0442) 233 04 15
Erzurum
- Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi (Yakutiye
Medresesi)
Adres:
Cumhuriyet Caddesi
Tel:
(0442) 235 19 64
Faks:
(0442) 233 04 15
Erzurum
- 23 Temmuz Kongre Salonu Müzesi
Örenyerleri
Erzurum
Kalesi
Adres:
Yenişehir Cad. No:11 Erzurum
Tel:
(442) 218 14 06
Erzurum
Çifte Minareli Medrese
Üç
Kümbetler
Kuleler
ve Kaleler
Saat
Kulesi: İç
kale mescidine minare olarak yaptırılan Saat Kulesi, Tepsi Minare ve Kule diye
de adlandırılmaktadır.Şehre hakim bir tepe üzerinde kurulu bulunan Erzurum
Kalesi'nin surlarındaki Saat Kulesi her taraftan çok rahatlıkla
görülebilmektedir.
Erzurum
Kalesi:
Erzurum İli'ne 79km uzaklıktaki Horasan-Pasinler-Erzurum tarihi İpek Yolu
üzerindedir. İlk inşa tarihi kesin olarak bilinmeyen Erzurum Kalesi'nin M.S.
5.yy ilk yarısında Bizanslılar tarafından yaptırıldığı tahmin edilmektedir.
Camiler
ve Kiliseler
İl
merkezindeki Lalapaşa Cami, Üç Kümbetler ve Ovşank
Kilisesi görülmeye değerdir.
Üç
Kümbetler:
Üç kümbetlerden sekiz köşeli plan üzerine oturtulmuş olan Saltuklu Devleti'nin kurucusu Emir Saltuk'a ait olduğu sanılmaktadır. Tamimiyle kesme taştan
yapılmış olan kümbetlerin diğer ikisini kimlerin yaptığı bilinmemektedir.
Kümbetlerin genel olarak 13 üncü yüzyıl sonu ve 14 üncü yüzyıl başına ait
oldukları kabul edilmektedir. Üç kümbetler Türklere ait diğer kümbetlere nazaran
değişik planları, kullanılan malzeme ve süslemeleri açısından ayrı bir yer
tutar.
Medreseler
Çifte
Minareli Medrese: 13'üncü
yüzyılın sonlarında İlhanlılar tarafından yaptırılmıştır.Anadolu Selçuklu Mimari
geleneğinde açık avlulu, iki katlı ve iki minareli eğitim kurumu, Anadolu'nun en
büyük medresesidir.
Yakutiye
Medresesi:
Hoca Celaleddin Yakut tarafından MS 1310 yılında inşa
edilmiştir.İlhanlı döneminden günümüze kalan nadir eserlerden birisidir. İslam
Eserleri Müzesi olarak kullanılmaktadır.
Köprüler
ve Bedestenler
Çobadede
Köprüsü:
1297-98 yıllarında İlhanlıların Veziri Emir Çoban Salduz tarafından yaptırılmıştır.Aras nehri üzerinde 7 kemer gözlü olarak inşaa ettirilen önemli bir yapıttır.
Rüstempaşa
Bedesteni:
Kanuni Sultan Süleyman'ın Sadrazamı Rüstem Paşa
tarafından yaptırılmıştır. Osmanlı mimarisinin özelliklerini taşıyan iki katlı
bina halen çarşı olarak kullanılmaktadır. Çarşıda daha ziyade oltu taşı satıcıları faaliyet göstermektedir.
Mesire
Yerleri
Tortum
Çağlayanı:
Tortum Gölü'nün son kısmında, Tortum Çayı'nın 48 m yüksekten düşmesiyle meydana
gelen çağlayan vadideki bir dağın heyelan sonucu çayın önünü kapatmasıyla
oluşmuştur. Erzurum'a 120 km mesafededir. Baharda suyun bol olduğu mevsimde
tabii manzarası ve heybetiyle seyrine doyum olmaz.
Kaplıcalar
Pasinler
Termal Turizm Merkezi
Yeri:
Pasinler ilçe merkezinde ve Erzurum-Tahran uluslar arası geçiş yolu üzerinde yer alır.
Ulaşım:
İlçe merkezindedir.
Suyun
Isısı: 39oC -45oC
PH
Değeri: 6,5
Özellikleri:
Bikarbonatlı, Klorürlü, Sodyumlu, Karbondioksitli, kısmen radyoaktif bir bileşime sahiptir.
Yararlanma
Şekilleri: İçme ve banyo kürleri
Tedavi
Ettiği Hastalıklar: Romatizma, sinir ve kas yorgunluğu, sinirsel hastalıklar,
eklem ve kireçlenme gibi hastalıklara olumlu etki yapar.
Konaklama
Tesisleri: Konaklama tesisleri yeterli konfora sahip
değildir.
Kuş
Gözlem Alanı
Doğu
Karadeniz Dağları
Erzurum
Ovası
Sportif
Etkinlikler
Rafting:
Erzurum'un İspir ilçesi sınırlarından geçen Çoruh Nehri rafting yapmaya en
elverişli akarsulardan birisidir. Derin kanyonları ile ilgi çeken Çoruh, her yıl
turistlerin akımına uğrar. 1993 yılında Dünya Rafting Şampiyonası Çoruh Nehrinde
yapılmıştır.
Trekking:
Erzurum'un kuzeyinde yer alan Dumlu Dağları üzerinde
yabancı turistler tarafından günü birlik doğa yürüyüşleri yapılmaktadır. Bu
yürüyüşe gidenler üç saatlik bir yürüyüşle Dumbu Baba
diye adlandırılan ve Fırat Nehri'nin önemli kollarından biri olan Karasu'nun
kaynağı durumundaki soğuk su gözesine varırlar, burada bir süre dinlenen
ziyaretçiler dönüş yürüyüşüne Kırkgöze Köyü üzerinden
yaparlar buna benzer dağ yürüyüşleri Erzurum'un güneyinde bulunan Palandöken
Dağları üzerinde de yapılmaktadır.
Erzurum
ili, Türkiye'nin orta ve batı kesimlerine göre, yükseltinin fazla olduğu
illerinden biridir.
Doğu
Karadeniz Dağlarının doğu uzantıları olan Rize Dağları, ili kuzeyden çevreler ve
Rize ile sınırını oluşturur. Karadeniz'e paralel düzenli sıralar durumunda
uzanan bu dağlar, geçit vermez ve yüksektir. En yüksek noktaları 3937m.
yüksekliğindeki Kaçkar Tepesi ile Verçenik Tepesi'dir. Dumlu
Dağından doğuya doğru uzandığında iki yüksek dağ sırasına ulaşılır. Tortum'a
doğru olanı Güvercin Dağıdır; Pasinler Ovası ile Gürcü Boğazı arasını doldurmuş
olanı ise Karga Pazarı Dağlarıdır. Erzurum şehrini doğudan çevreleyerek
Palandöken Dağlarına ulaşır
Erzurum
şiddetli karasal Doğu Anadolu iklimi bölgesinde yer alır. İlin yıllık sıcaklık
ortalaması 6.0 derece kadardır.
Doğu
Anadolu'nun en büyük kenti olan Erzurum'un MÖ 4900 yıllarında kurulduğu tahmin
edilmektedir. Erzurum'u da içine alan bölge tarih boyunca Urartular, Kimmerler, İskitler, Medler,
Persler, Parftlar, Romalılar, Sasaniler, Araplar, Selçuklular, Bizanslılar, Sasaniler, Moğollar, İlhanlılar ve Sfaviler gibi çok çeşitli kavim ve milletler tarafından
idare edilmiştir.1514 yılında şehir ve çevresini fetheden Osmanlılar, Türkiye
Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1923 yılına kadar bu topraklarda hüküm sürmüşlerdir.
Milli
mücadele, milli birlik ve bağımsızlık hareketinin temelinin atıldığı Kongre 23
Temmuz 1919 da Erzurum'da toplamıştır.
Su
böreği, ekşili dolma, kesme çorbası, ayran aşı (yayla çorbası) çiriş, şalgam
dolması, yumurta pilavı, kadayıf dolması Erzurum'un geleneksel mutfağını
oluşturur.
Erzurum'dan
Yemek Tarifleri
Çağ
kebabı
Malzemeler:
1
kuzu budu (yağsız ve sinirsiz)
1
adet kuru soğan
100
gr. Yoğurt
tuz
karabiber
lavaş
ekmeği
domates,
yeşil biber
Hazırlanışı:
Yağı ve siniri ayıklanmış kuzu budundan parmak kalınlığında yapraklar kesilir.
Yoğurt, tuz, karabiber ve yemeklik doğranmış soğan karıştırılır ve etler
hazırlanan bu terbiyenin içinde bir gün bekletilir. Terbiyelenen yaprak halindeki etler şişe takılır ve yatay
haldeyken ateşte çevire çevire kızartılır. Pişen
kısımlardan dönerde olduğu gibi ince bir tabaka şeklinde parçalar kesilir ve Çağ
kebabına mahsus küçük şişlere takılarak lavaş ekmeğinin üzerinde servis edilir.
Ateşte pişmiş biber, domates ve kuru soğan ile süslenir.
Den
Çorbası
Malzemeler:
250gr.
Yarma
1
adet soğan
1/2
limon suyu
3
yemek kaşığı tereyağı
2
yumurta sarısı
500
gr. Yoğurt
10
su bardağı kemik suyu
2
kahve fincanı un
tuz
karabiber, nane, kırmızıbiber
Hazırlanışı:
Yarma önceden haşlanır. Ayrı bir tencerede un, yumurta ve 1 çay bardağı su
pütürsüz olana kadar karıştırılır. Üzerine kemik suyu ilave edilir. Haşlanmış
yarma karıştırılarak eklenir. Ayrı bir tavada ince doğranmış soğan 1 yemek
kaşığı yağda pembeleştirilir. Yoğurt nane ve limon suyu eklenir, iyice
karıştırılır ve kaynayan çorbaya ilave edilir. Tuz karabiber ile tatlandırılır.
2 yemek kaşığı tereyağı ile kırmızıbiber kızdırılır ve çorbanın üzerine
dökülerek servis edilir.
Cevizli
kadayıf dolması
Malzemeler:
1/2
kg. burma kadayıf
200
gr ceviz içi
2.5
su bardağı toz şeker
1/2
limon suyu
4
adet yumurta
1
su bardağı süt
2.5
su bardağı su
2
su bardağı sıvıyağ (kızartmak için)
200
gr kaymak
Hazırlanışı:
Burma kadayıftan avuç içi büyüklüğünde parçalar kopartılır ve içine dövülmüş
ceviz içinden konur, dolma gibi sarılır. Diğer tarafta yumurta ve süt çırpılır.
Dolmalar bu karışıma batırılıp kızgın yağda nar gibi olana kadar kızartılır.
Diğer tarafta su ile toz şeker kaynatılır. Limon suyu ilave edilir. Bir iki
taşım daha kaynatıldıktan sonra ılınmaya bırakılır. Kızaran kadayıf dolmaları
sıcak sıcak ılık şerbetin içine atılır ve şerbeti
çekmesi için biraz bekletilir. Üzerine kaymak ve dövülmüş ceviz ile süslenerek
servis edilir.
Erzurum
oltu taşı işçiliği ile çok meşhurdur. Oltu taşından
yapılan tespihler, ağızlıklar, bilezik, gerdanlıklar, broş, küpe, saç tokası
yörenin önemli hediyelik eşyalarıdır.
Palandöken'de
kayak yapmadan,
Çifte
minareli Medreseyi,Yakutiye Medresesi'ni ve müzeleri
görmeden
Yolunuz
İspir'e düşerse rafting sporu yapmadan,
Yolunuz
Tortum'dan geçerse Tortum Şelalesi'ni ve gölünü görmeden,
Cağ
kebap, su böreği ,ayran çorbası ,kadayıf dolması yemeden
...Dönmeyin.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder