GENEL
BİLGİLER
Yüzölçümü:
8.933 km²
Nüfus:
434.771 (1990)
İl
Trafik No:
32
Ege,
Akdeniz ve İç Anadolu Bölgelerinin kesiştiği Göller Bölgesi denilen noktada yer
alan Isparta ili, Eğirdir, Kovada ve Gölcük gölleri, Kovada ve Kızıldağı Milli Parkları ile zengin bir fauna ve floraya
sahiptir.
İnanç
Turizminin merkezi Yalvaç ilçesi Anadolunun kültür
zenginliğini tüm ihtişamı ile yansıtmaktadır.
Kayak
Merkezinin yeraldığı Davraz
Dağı, doğa yürüyüşü ve nehir sporlarına elverişli kanyonlar, mağaralar ve
dağları ile pek çok doğa sporlarının yapıldığı merkezdir.
Isparta'nın
turizm kapısı Eğirdir, alternatif turizm cennetidir. Dağcılık, trekking, rüzgarsörfü, yamaç paraşütü, kampçılık turizm çeşitlerinden
birkaçıdır.
İLÇELER:
Isparta
ilinin ilçeleri; Aksu, Atabey, Eğirdir, Gelendost,
Gönen, Keçiborlu, Senirkent,
Sütçüler, Şarkikaraağaç, Uluborlu,Yalvaç ve Yenişarbademli'dir.
Aksu:
Yaklaşık 1200 metre rakımında bulunan Aksu İlçesi, eski adı olan Anamas’ı, ilçe coğrafyasına hakim 2388 m yüksekliğindeki
Anamas Dağından almaktadır.
Aksu
ilçesinin yeraldığı yörede yapılan kazılarda, ilk
çağlardan beri iskana açık olduğu görülmektedir. Yörede, Helenistik çağa ait
M.Ö.2. ve 1. Yüzyıldan kalma sikkelere rastlanmaktadır. Yapılan araştırmalardan,
Aksu Vadisi ve Anamas yaylaları arasındaki ulaşım
zorluklarına rağmen, civarındaki bazı köylerde 16. yüzyıldan beri Pazar
kurulmakta olduğu ve bu yörede yoğun bir Yörük nüfusun yaşadığı anlaşılmaktadır.
Cumhuriyet döneminde, Eğirdir'e bağlı bir bucak olarak
Yenice adı altında idari konumunu sürdüren Aksu, 26.8.1988 tarihinde ilçe
statüsüne kavuşmuştur.
Aksu
ilçesi sınırları içindeki en önemli tarihi kalıntılar: Timbriada, Tynada, Eurymendon Kutsal Alanı ve Roma Köprüsü dür. Yörede turistik
önemi olan Sorgon ve Zindan Mağaraları ile Sorgun
yaylası Aksu İlçe sınırları içinde bulunmaktadır.
Atabey:
Atabey İlçesi kuzeyden Senirkent ve Uluborlu, Batıdan
Gönen, güneyden merkez ilçe Isparta, doğudan da Eğirdir ilçeleri ile çevrilidir.
İlçenin kuzeyini ve batısını Barla Dağı ve uzantıları bulunmaktadır.
Selçuklular
döneminde bilinçli bir şekilde kervansaray ağıyla donatılan Konya-Antalya
güzergahındaki yerleşmelerinden birisi olan (Atabey) önem verildiği, Ertokuş tarafından burada 1224 yılında inşa ettirilen
medreseden anlaşılmaktadır. 13. yy. başında tamamen Türkleşen bölgede, önemli
bir yerleşim merkezi olarak beliren Atabay’ deki
medrese Osmanlı devleti eğitim sistemi içinde de fonksiyonunu devam ettirmiştir.
Atabey’ in 1478,1501, ve 1568 tarihlerindeki kayıtlara göre, Eğirdir ’e bağlı
bir nahiye olduğu yazılıdır.
İlçe
sınırları içinde bulunan başlıca tarihi ve kültürel varlıklar, Harmanören (Göndürle) de meydana
çıkartılan 41 Küp Mezarlar, Sidera Bayat Harabeleri,
Ertokuş Medresesi, Sinan Camiidir. (18) Atabey
ilçesine bağlı olarak, İslamköy Kasabası yanında 4
adette köy yerleşimi bulunmaktadır. Atabey ilçe merkezi Isparta’ya 23 km
uzaklıkta olup, çoğunluğu çift yol olmak üzere asfalt yol ile bağlıdır.
Gelendost:
Gelendost ilçesi, Isparta il merkezinin kuzeyinde,
Eğirdir Gölünün 10 km içerisinde kurulmuştur. Gelendos
ilçesi, ilk çağlardan beri, Pisidya Ülkesi adı verilen
Göller Bölgesinin en eski kültür merkezlerinden birisidir. M.Ö. 3500 yıllarında
“Mirya veya Miryo” adı ile
Hititlerin bir kolu olan Anamurla Miryalılar tarafından kurulmuştur. M.Ö. 547 yıllarında bu
topraklar Pisidyalıları yenen Pers’ lerin egemenliğine geçmiştir. 17 Eylül 1176 yılında yapılan
ve bir kısmı da Gelendost Ovasında geçen Miryakefalon Savaşını Türklerin kazanması ile Selçuklu
topraklarına katılmıştır. Gelendost daha sonra Hamidoğulları Beyliğinin egemenliği altına
girmiştir.
Gelendost,
tarihi boyunca Ablada, Sabinae, Myrion, Miryona, Miryo, Myriokafalon, Gelende-Abad, Gelendoz adları ile
anılmıştır. 16. yüzyılda Afşar nahiyesine bağlı olan Gelendost, Cumhuriyet döneminde 1930 yılında Afşar’ın yerine
nahiye olmuştur. Daha sonrada 6.3.1954 tarih ve 6324 sayılı kanun ile de ilçe
olmuştur. Gelendost, Isparta-Konya karayolu
üzerindedir. Isparta’ya 80 km uzaklıktadır. İlçenin tüm kasaba ve köyleri ile
ulaşım olanakları her mevsim vardır. İlçede halk ağırlıklı olarak tarımla
uğraşmaktadır. Elmacılık en önemli uğraş koludur.
Gelendos
ilçe merkezinde bulunan tarihi iki cami ile Yeşilköy sınırları içinde bulunan
Ertokuş Kervansarayı ilçenin en önemli kültür
yapılarıdır.
Gönen:
Isparta İl Merkezine 24 km uzaklıklığında,
Isparta-Burdur karayoluna 5 km uzaklığındaki Gönen’in tarihi M.Ö. 3-4 yüzyıla
kadar dayanır. Tarih boyunca Kaue, Kawaena, Colonia, julia, Augusta, Pia, Fida, Comama, Yuztinianopolis, Gonana, Konana, Könan ve Gönen
adları ile anılmıştır. Roma İmparatorluğu Augustos’ un
Pisidia adı verilen bölgede kurulduğu dört şehirden
birisidir. Araştırmalara göre yörede ilk yerleşim birimi Yuvaca, şimdiki yayla
adıyla bilinen yerdir. Buraya ilk gelenler Yüreçi
göçerleridir.
İlçe
zamanla Selçukluların ve daha sonra da Hamitoğulları
Beyliği’nin egemenliği altında bulunmuştur. Hamitoğlu
Hüseyin Bey, topraklarının büyük bir bölümünü Osmanlı Sultanı I. Murat ‘a
satmıştır . 30 Aralık 1992 tarihinde yapılan düzenleme sonucunda, İğdecik.
Gölbaşı, Koçtepe ve Senirce
köyleri Isparta İl merkezine, Güneykent Kasabası,
Gümüşgün Köyü Keçiborlu
ilçesine bağlanmıştır. Gönen ilçesine bağlı yerleşim birimi olarak yalnız
Kızılcık Köyü kalmıştır.
Keçiborlu:
Isparta il merkezine 40 km uzaklığındaki Keçiborlu
ilçe merkezinin tarihi gelişimi Isparta ilçe merkezi ile benzerlik
göstermektedir. Keçiborlu tarih boyunca, Eudoxiopolis, Keçik-Borlu, Kiçi-Borlu isimleriyle anılmıştır. Keçiborlu, Hitit, İyon, Lidya, Pers, Helen, Roma, Bizans
devirlerini yaşadıktan sonra 1204 yılında Sultan Kılıç Arslan tarafından Anadolu Selçuklu Devletinin egemenliğine
girmiştir. Daha sonra Hamitoğulları Beyliğinde
Uluborlu ve Gönen’e bağlı bir kasaba olarak varlığını sürdürmüştür.
Günümüzdeki
Keçiborlu ilçesinde korunmakta olan Keçiborlu Höyüğü, Kılıç Höyüğü, Kılıç Fari Harabeleri, Fadıllı Harabeleri, Güneykent şehir kalıntıları, Sinanbey Camii, Senir Hacı Osman
Camii, Gümüşgün Sinan Dede Türbesi eski çağlardan
kalan eserler ve yerler olarak görülmektedir.
İlçenin
başlıca mesire ve yayla turizmi yerleri : Söğüt Dağı Yaylası, Fadıllı Yaylası,
Koru Yaylası, Taşoluk Yaylası, Güneydere Uzundere Piknik Yeri ve göleti,
Keçiborlu Göleti, Boyralı Sini Yaylası, Aydoğmuş
Akdağ Yaylası, Senir,
Tepecik ve Ardıçlı Köyleri Burdur Gölü Kenarı Plaj
sahasıdır.
Keçiborlu
adının, bölgenin küçük tepeciklerinden oluşmasına izafeten Kiçi (Küçük) Bor (Taş) kelimelerinden oluştuğu Kiçiborlu ’dan bozulduğu sanılmaktadır.
Senirkent:
Isparta İl Merkezine 76 km uzaklığında, Eğirdir Gölü’ nün Hoyran Gölü adı verilen kuzey kısmının batısında bir vadide
yer alan ilçe, dağ eteğindeki meyilli düzlük bir arazide kurulmuştur. Zira
“Senir” dağ eteğindeki meyilli düzlük anlamına
gelmektedir.
Senirkent’in
bulunduğu bölgenin, tarihin çok eski devirlerinden beri yerleşim merkezi olduğu,
buluntulardan ve yapılan araştırmalardan anlaşılmaktadır. Ancak su kanalı,
kervansaray, kale gibi ayakta kalmış tarihi yapılara rastlamaktadır. 1370
yılında kurulmuş olan Senirkent 1807de Uluborlu’ya
bağlı nahiye statüsüne getirilmiş ve belediye teşkilatı kurulmuştur. İlçedeki
başlıca kültür varlıkları: Tymandos Antik Kent, Yassıören Höyük, Garip Höyük, Tohumkesen Höyük, Aralık Höyük Gençali Höyük, Veli Baba Türbesidir.
Sütçüler:
Isparta'nın güneyinde yer alan Sütçüler ilçesinin kuruluşunun M.Ö. 200 yıllarına
kadar dayandığı bilinmektedir. Bu gün Adada olarak adlandırılan antik kent,
Pisidya bölgesinde; Pisidya
ile Pamfilya bölgeleri arasında yer almaktadır. 1330
yıllarında Hamitoğulları beyliği Eğirdir’ de kurulana
kadar Sütçüler Selçuklular ’ın elinde kalmıştır
.
Osmanlılar
zamanında bir süre Kara Bavlu olarak anılmıştır.
Zamanla Bavlu şekline dönüşen isim, Cumhuriyet
döneminde 1926 yılına kadar sürmüş, bu tarihte yerleşime dağ-dağlık anlamına
gelen Cebel ismi verilmiştir. 1938 yılında belde halkının büyük şehirlerde
sütçülük yapmaları üzerine isimi Sütçüler olarak değiştirilmiş ve Eğirdir ’e
bağlı bir nahiye iken ilçe statüsü verilmiştir.
İlçenin
belli başlı kültür varlıkları arasında, ilçenin tarihi gelişimini simgeleyen
kalıntılarından Adada antik kenti gelir. Antik kent ilçe merkezine 12, Sağrak köyüne 2 kilometre uzaklıktadır. Diğer kültürel
varlıkları ise, Sığırlık Harabeleri, Taşkapı
Harabeleri, Zorzila Kalıntıları, Sefer Ağa Camii,
Çandır Köprüsüdür.
Uluborlu:
Uluborlu, tarih öncesi devirlerden beri çeşitli medeniyetlerin hüküm sürdüğü
yörede yer almaktadır. Uluborlu’nun 4000 yıl öncesi Hititler tarafından
kurulduğu bilinmektedir. Bu döneme ait kalıntılara yörede hala rastlanmaktadır.
Uluborlu, Türklerin fethi öncesinde Apolonia, Sozopolis, Mardion, Mardiyon, Mardiaion adlarıylada anılmıştır. 1070 yılında Türklerin egemenliğine
girmiştir. Bu devirden sonra Uluborlu, Borgulu,
Burgulu, Uluğborlu isimleri de
almıştır.
Uluborlu’da
yaklaşık 17 türde kiraz yetiştirilmektedir. Uluborlu kirazı Avrupa ülkelerinde
çok tutulmaktadır. Ürünün büyük bir kısmı ihraç edilmektedir. İlçede Temmuz
ayının ilk haftasında 2 gün süreli Altın Kiraz ve Yağlı Pehlivan Güreş
Şenlikleri düzenlenmektedir.
Yenişarbademli:
Yenişarbademli, Beyşehir Gölünün batısında, Toros Dağlarının kuzey uzantısı olan Anamas Dağları ile bütünleşir. İlçe doğusunda, Beyşehir,
batısında Aksu ve kuzeyinde Şarkikaraağaç ilçeleri ile çevrilidir. İlçenin
rakımı 1150 metredir. İlçe sınırları içerisinde bulunan Dedegöl Dağı (2892 m) ile Isparta’nın en yüksek dağıdır.
Yenişar tarih boyunca pek çok uygarlığa sahne
olmuştur. Yapılan araştırmaya göre, M.Ö. 4000 yıllarında Etiler , M.Ö. 1500
yıllarında Frikyalılar, M.Ö. 800 yıllarında İyonlar,
M.Ö. 600 yıllarında Lidyalılar, M.Ö. 446 yıllarında Persler, M.Ö. 190 yıllarında
Romalılar, M:S. 395 yıllarında da Bizanslar yörede uygarlık
kurmuşlardır.
1071
Malazgirt Zaferinden sonra 1142 yıllarında Selçuklu topraklarına
katılabilmiştir. 1810 yılında Konya Vilayetine bağlı bir kaza olmuştur.
Selçuklulara ait Kubad-ı Abad Sarayı kalıntıları da ilçe hudutları içinde yer
almaktadır.
Yenişarbademli,
Şarkikaraağaç üzerinden asfalt yol ile Isparta il merkezine 177 km uzaklıktadır.
Yenişarbademli’ nin ,
başlıca gelir kaynağı, tarım, hayvancılık, orman işçiliği ve balıkçılıktır.
Karayolu:
İlin diğer illerle karayolu bağlantıları Afyonkarahisar, Konya, Antalya üzerinden
olmaktadır.
Otogar
Tel: (+90-246) 227 20 70
Isparta
Petrol Turizm
Tel:
(+90-246) 227 77 01
Düzenli
olarak İstanbul, Ankara Antalya, Bursa ve Gaziantep İzmir ve Edirne’ye seferleri
vardır.
Isparta
Gürman Turizm
Tel:(+90-246)
227 34 34
Düzenli
olarak İstanbul, Ankara Antalya,Bursa ve İzmir’e seferleri vardır.
Demiryolu:
İzmir-Aydın demiryolunun bir uzantısı olan Isparta demiryolunda tarifeye bağlı
olarak Pamukkale Ekspresi, Göller Ekspresi, Posta
Treni, Mototren çalışmaktadır.Her gün İstanbul’a 18:50 de İzmir’e ise 22:50 tren
seferi yapılmaktadır.
İstasyon
Tel: (+90-246) 232 41 35 - 218 13 01
Havalimanı:
Havaalanı Isparta'ya 28 km. uzaklıkta olup Keçiborlu
ilçesi sınırlarındadır. Her türlü uçağın inip kalkabileceği Isparta Süleyman
Demirel Havalimanı'ndan Isparta'dan İstanbul'a, İstanbul'dan Isparta'ya uçak
seferleri yapılmaktadır. Seferler; İstanbul dan Isparta'ya Cumartesi ve Perşembe
günleri; Isparta-İstanbul 19-20.30 İstanbul-Isparta 17.25-18.30
dur.
Hava
Limanı Tel: (+90-246) 559 20 0 - 559 20 13
Rent
a Car:
S&S
Rent a Car: Hükümet civarı , Ulu Camii karşısı Isparta
Tel
:246-2322724
Orient
Rent a Car: Halı Sarayı, Garanti Bankası Yanı No:31-32
Isparta
Tel
:246- 2323576
Faks
: 246- 2329367
Mırıkoğlu
Rent a Car: Aksu Caddesi Buket Apt. No.93/B
Isparta
Tel&
Faks :246-2121190
MÜZELER
VE ÖRENYERLERİ
Müzeler
Isparta
Müzesi
Adres:
Kenan Evren Cad. No: 107 - Isparta
Tel:
(+90-246) 223 94 03
Yalvaç
Müzesi
Adres:
Hükümet Cad. Yalvaç - Isparta
Tel:
(+90-246) 441 50 59
Faks:
(+90-246) 443 49 37
Örenyerleri
Men
Kutsal Alanı - Yalvaç
Antiocheia
- Yalvaç:
Antiocheia; Isparta iline bağlı Yalvaç ilçesinin
yaklaşık 1 Km. kuzeyinde ve Sultan dağlarının güney yamaçları boyunca uzanan
verimli bir arazide kurulmuş, Pisidia bölgesinin
başkentidir.
Limenia
Adası - Artemis Tapınağı:
Yalvaç İlçesine 25 km. uzaklıkta Gaziri mevkiinde
Hoyran Gölü içerisinde Limenia adası bulunmaktadır. Göl kenarına kadar bir asfalt
yolla ulaşılmaktadır. Adanın etrafı surlarla çevrilidir ve içerisinde artemis adına inşa edilmiş bir tapınak ile diğer yapı
kalıntıları bulunmaktadır. Adanın ilk çağlardan beri iskân gördüğü ve tapınma
için önemli bir merkez olduğu anlaşılmaktadır.
Seleukeia
Sidera (Bayat) Antik Kenti - - Atabey / Bayat:
Atabey 'in 7 km. güneyinde Bayat Köyündedir. Kentin kuruluş tarihi kesin olarak
bilinmemektedir Ancak isminden Seleukoslardan biri
tarafından kurulduğu anlaşılmaktadır. Antik şehirde yapılan kazılarda Hatıllı
Güney Teras, Akropolis doğu kapısı, Doğu Yamacı
Kapısı, Merdiven- Tünel- Kuyu sistemi, Podyumlu Yapı, Tiyatro ve Nekropol (Mezarlık alanı) ortaya çıkarılmıştır.
Timbria
Antik Kolonisi:
Antik yazarlardan Strabon (M.Ö.570) da Pisidia şehri olarak geçer. Yılanlı ovası, Akçaşar Köyü yakınlarındaki bir tepe üzerinde kurulmuştur.
Eurymedon (Köprüçay) nehri
yakınındadır. Antik kentte bugün bazı bina temelleri görülebilir. Şehir
Helenistik dönemden M. S. 238 yılına kadar sikke basmıştır.
Prostanna
Antik Kenti - Eğirdir / Sevirebey:
Pisidia şehirlerinden bir tanesidir. Eğirdir
sivrisinin arkatarafından Camii Yayla üzerindedir.
Şehrin kesin yeri L. Robert tarafından Bedre Köyünün yukarısındaki Yazılıkaya' da bulunan bir sınır yazıtı ile tespit
edilmiştir. Bu yazılı Prostanna ile Parlais il sınır yazıtı idi. Antik kentte sınır duvarları ve
bazı bina temelleri vardır. Şehrin Akropolis 200 metre
yükseklikte kurulmuştur. Sur duvarları içerisinde dikdörtgen şeklinde bir bina
vardır. Bu bina bir tapınaktır. Diğer üç bina ise halka ait binalardır. Bizans
dönemine ait hiçbir kalıntı yoktur. M.Ö. 1. yy'dan
itibaren sikke basmaya başlamıştır.
Parlais
Antik Kenti:
Roma kolonisi olarak kurulmuştur. Diğer koloni şehirlerinin en küçüğüdür. Bu
günkü Barla dadır. Görünürde herhangi bir kalıntısı yoktur. M.Ö. 1.yy'dan itibaren sikke basmaya başlamıştır. M.Ö. 25 yılında
Galatya eyaletine dahil edilen şehrin adı "Colonia Julia Augusta Parlais" tir.
Fari
(Binda ) Harabeleri - Keçiborlu / Fori:
Kılıç Kasabasının kuzeyinde bulunan şehir bugün toprak altındadır. Bu
araştırmacılar Baris' in burada bulunduğunu ileri
sürmektedirler. Toprak üzerinde herhangi bir kalıntı yoktur. Şehrin mimarisine
ait olduğu sanılan bazı taş bloklar kasabanın çeşitli yerlerinde bulunmaktadır.
Tymandos
(Yassıören ) Antik Kenti:
Yassıören Kasabasında bulunan bir antik kenttir.
Kalıntıları günümüze kadar ulaşmayan antik kente ait bazı mimari bloklara Senirkent ilçe merkezinde ve Yassıören Kasabasında rastlanmaktadır
Adada
Antik Kenti - Sütçüler / Sağrak:
Sütçüler İlçesine 12 km. Sığırlık Köyüne 2 km.'dir.
Helenistik dönemin en parlak yıllarını yaşamıştır. Büyük İskender'in Güney
Anadolu'yu almasından sonra sırasıyla Seleukoslar,
Bergama Krallığı, Roma İmparatorluğu ve oradan da Bizans İmparatorluğunun
egemenliğine girmiştir. Prof.Dr. William R.Ramsay kentin para darpedilen bir
merkez ve dini yönden bir piskoposluk olduğunu belirtmiştir. Adada' nın bastırdığı paraların bir yüzünde boğa başı (Bukranion) diğer yüzünde geometrik merkezli üç başak (trikles) kabartması bulunmaktadır. Bu kabartma güç
simgesidir. Aynı kabartmanın işlendiği bir taş Batık kentte bulunmaktadır.
Kentin bağımsızlığı Romalılar kaldırıldıktan sonra Adada' nın bastırdığı paraların bir yüzüne o dönemin
imparatorluğunun başı, diğer yüzüne ise Zeus, Athena ya da aslan postu sarınmış
Herakles başı kabartmaları görülür. Bugün antik kentte
görülen kalıntılar şunlardır. Kent alanının geometrik ekseninde yer almış, büyük
taşlarla döşeli ilk çağ Ana Caddesi, küçük tapınak kalıntıları ki bu tapınaklar
rektangonal (dikdörtgen prizma biçimi) çok düzgün
kesilmiş, kimine süs çıkıntısı bırakılmış taşlarla yapılmış Agora ve onu
çevreleyen yapılar kompleksi Bouleuterion (kent
yöneticileri toplanma yeri), kentin su düzenine ait parçalar, Nekropolis, mausoleiom (ev
görünüşünde anıtsal mezar) bulunmaktadır.
Tol
Harabeleri:
Yenişarbademli ilçesi ovasında , Konya il sınırları
içerisinde Gölkaya köyünde yer alır. Beyşehir Gölü
kenarındadır.
Apollonia
Mordion Antik Kenti -
- Uluborlu / Merkez :
M.Ö.3.yy.'da kurulmuştur. Stabon'da Frigya şehri, Plolemaios'ta Pisidia şehri olarak
geçer. Apollonia Seleukoslar
tarafından kurulan bir Seleukos kolonisidir. Şehir M.S
260-268 devrine kadar sikke basmıştır. Şehir geç roma ve Bizans döneminde
önemini korumuştur. Res Gestea'nin Gerekçe Fragmanı bu şehirde bulunmuştur. 381'deki
kilise kayıtlarına göre adı Sozopolis olarak geçer.
Şehir kalıntıları eski kasaba mevkiinde Akropol ve orada bazı bina temelleri ve
mimarî bloklar karşımıza çıkar.
Asar
Harabeleri - Sütçüler / Kesme
Caralis
- Yenişarbademli
Conana
- Gönen
Kapıkaya
- Isparta / Güneyce
Tynada
- Aksu / Terziler
Sülüklü
Göl Harabe - Sütçüler Çandır
Kiliseler
Aziz
Paul Kilisesi, Aya Payana Kilisesi, Ayastefanos Kilisesi ve Aya Yorgi
Kilisesi önemli kiliseleridir.
Kervansaraylar
Ertokuş
Kervansarayı:
Yeşilköy sınırları içerisinde, Eğirdir Gölü kenarındadır. Kudret Hanı veya Gelendost Hanı olarak da bilinir. Avlu ve kapalı mekandan
oluşmuştur. 21x54 m. ölçülerindedir. Dış duvarları kale duvarı gibidir. Kapalı
mekan üzeri tonozla örtülüdür. Avlunun yan kemerlerinde odalar vardır. Kapalı
mekana giriş kapısının üzerinde kitabe vardır. Kitabeye göre kervansaray 1223
yılında Mübarüziddin Ertokuş
tarafından yaptırılmıştır.
Eğirdir
Kervansarayı:
Eğirdir ilçesi yeni mahallede bulunan kervansaray Konya- Antalya yolu
üzerindedir. Avlu ve kapalı mekan olmak üzere iki kesimden meydana gelmiştir.
Kervansaray 1237 yılında yapılmıştır, bugün avluda birkaç yolcu odasının temel
izleri kalmıştır.
Korunan
Alanlar
Isparta
Kızıldağ Milli Parkı
Isparta
Kovada Gölü Milli Parkı
Yazılı
Kanyon Tabiat Parkı
Gölcük
Tabiat Parkı
Kasnak
Meşesi Ormanı Tabiatı Koruma Alanı
Isparta
Tabiat Anıtları
Mağaralar
Zindan
Mağarası
Yeri:
Isparta, Aksu İlçesi
Aksu
İlçesinin 2 km. kuzeydoğusunda Aksu Çayı Vadisindedir. Çay kıyısını takip eden
ve daha yukarıdaki yaylalara giden yol Zindan Mağarasının önünden geçer. Otobüs
dahil her türlü araçla bu yoldan Zindan Mağarasına ulaşılabilir.
Özellikleri:
Zindan Mağarası'nın bulunduğu Göller Bölgesi Yöresi yurdumuzun en yoğun karstlaşmış alanlarından birisidir. Toplam Uzunluğu 760 m.
olan mağara yatay ve yarı aktif bir mağaradır. Romalılardan bu yana bilinen ve
kullanılan bir mağaradır.
İnönü
Mağarası
Yeri:
Isparta, Eğirdir İlçesi
Sarıidris
Köyünün 1.5 km. güneyinde yükselen İnönü Tepe'nin kuzey yamacındadır. Köyden
mağaraya traktörle ulaşılabilir.
Özellikleri:
227 m. toplam uzunlukta yatay ve kuru bir mağaradır. Yağışlı mevsimlerde
Mağara'nın bazı kollarında küçük göletler oluşmaktadır. Genellikle kurudur.
Mağara içinde ısı 16ºC dir. Hava nemi ise yüzde 82
dir.
İnönü
Mağarası, İnönü Tepenin üzerinde takke gibi oturan Jura-Kretase yaşlı kireç taşları
içinde değişik yönlü kırıklar boyunca gelişmiştir. Bu kireçtaşlarının altında
Triyas yaşlı dolomit ve yer yer marn tabakaları yer alır. Mağara bu karstlaşmayan katmanlar nedeni ile derine doğru
gelişememiştir.
İnönü
Mağarası girişten itibaren dar galeriler halinde ve yatay bir şekilde
gelişmiştir. Sadece giriş kısmında geniş bir salon vardır. Burada kalın bir
toprak tabakası ve içinde bol miktarda iskelet parçaları vardır. Bundan da
anlaşılıyor ki, mağaranın giriş kısmı ya iskan edilmiş
ya da mezar olarak kullanılmıştır. Galerilerin büyük
kısmı boş olmasına karşın, bazı kollarda bol miktarda damlataş oluşumları vardır.
Yerli
halk tarafından eskiden beri bilinen mağaranın girişe yakın kısımlarda toprağa
gömülü olarak çok sayıda iskelet parçaları bulunmuştur. Bu konuda henüz bir
araştırma yapılmamıştır.
Kuz
Mağarası
Yeri:
Isparta, Sütcüler İlçesi
Kuz
Mağarası, Kesme Kasabası'nın güneybatısında bulunan Asar Tepenin yakınında,
Köprüçay kanyonunun dik yamacında yer alır. Kasabadan
traktör veya arazi taşıtıyla 15-20 dakikada kanyonun kenarına kadar varmak
mümkündür. Bu yol düzeltildiğinde herhangi bir araçla bu süre çok kısalır. Buna
karşılık 700-750 m. derinliğinde olan kanyonun orta seviyelerinde bulunan
mağaraya, yürüyerek yarım saatte inilebilmektedir. Bu iniş çok zor ve
tehlikelidir.
Özellikleri:
Toplam uzunluğu 224 m., girişe göre en derin noktası 17.5 metredir. Sıcak ve
yarı kuru bir havaya sahiptir. Mağaranın dar geçitlerinde ve yan kol
bağlantısında belirgin bir rüzgar hareketi vardır.
Genişliği
2-16 m, tavan yüksekliği 1-20 metreler arasında değişen mağaranın orta ve son
bölümleri, görünümleri son derece güzel her türden damlataşlar (sarkıt, dikit, sütun, duvar ve örtü
damlataşları, damlataş havuzları,...vb.) ile kaplıdır.
Ana galerinin son bölümlerinde ise kalın bir kum ve çakıl deposu bulunur. Bu
kesimler, mağaranın en derin noktalarıdır. Buna karşılık bu depoların yanından
ayrılan yan kolun son noktası, girişten +10 m. yukarıdadır.
Akarsu
yatağından 250-300 m. yukarıda bulunan Kuz, Hidrolojik olarak askıda (vadoz kuşak) kalmış, fosil bir mağaradır. Bu nedenle yağışlı
dönemlerde tavandan damlayan veya yan duvarlardan sızan sular dışında bütünüyle
kurudur. Bu sular, ana galerinin son bölümünde küçük gölcükler oluşturmaktadır.
Ayıini
Mağarası
Yeri:
Isparta, Yalvaç İlçesi
Yalvaç'ın
yaklaşık 15 km. kuzeydoğusunda bulunan Ayıini
Mağarası, Sultan Dağları'nın güney eteklerinde, Nazilli Deresi'nin yukarı
bölümünde yer alır. Vadi tabanından 20-30 metre yukarıda bulunan mağaraya hem
Yalvaç, hem de Özgüney Kasabası'ndan stabilize iki
yolla gidilir.
Özellikleri:
407 m. uzunlukta, yatay olarak gelişmiş, kaynak konumlu fosil bir mağaradır.
Soğuk ve yarı nemli bir havaya sahiptir. Mağaranın çatlaklı yapısı ve iki kattan
oluşması, içeride belirgin bir hava sirkülasyonuna yol açmıştır.
Ayıini
Mağarası'nda belirgin bir hayvan topluluğu gözlenmemiştir. Ancak seyrek olarak
değişik bölümlerde yarasalar yaşamaktadır.
Ayıini,
hem doğal çevrenin güzelliği, hem de mağarada bulunan ilginç damlataşlar ve sarnıçlar nedeniyle turizm amaçlı kullanıma
son derece elverişlidir. Özellikle, mağaranın değişik yerlerinde bulunan bu
sarnıçlara, başka mağaralarda rastlamak mümkün değildir. Ayrıca, bazı bölümlerde
yer alan korunma duvarları, mağarayı daha da cazip hale getirmektedir.
Pınargözü
Mağarası
Yeri:
Isparta Yenişarbademli İlçesi
Yenişarbademli'nin
11 km. batısında yer almaktadır.
Özellikleri:
Daha önce 6 km.sine kadar girilmiş olan Pınargözü
Mağarası, 1991 yılında ulaşılan 12 km.lik uzunluğu ile Türkiye'nin en uzun
mağarasıdır. Daha girişten itibaren 50 m.deki sifonu ve içindeki uzun sifonları
tırmanılması gereken şelaleler ve travertenler
nedeniyle gezilmesi zor bir mağaradır. Halen araştırılması devam
etmektedir.
Kamplar
Gençlik
Kampları: Isparta'da gençlerin yararlanabileceği Orman Bakanlığına ait kamplar
mevcuttur.
Isparta
Gençlik Kampları
Isparta
Orman Kampları
Yaylalar
Aksu
ilçe merkezine 10 km. mesafede bulunan Sorgun Yaylası ilin en önemli yaylasıdır.
Bol su kaynakları bulunan yayla, yazın yöre halkı tarafından oldukça ilgi
görmektedir.
Göller
Eğirdir
Gölü:
Isparta İl hudutları içinde olduğu kadar Göller Bölgesi'nin de en önemli
göllerinden birisidir. 517 km2 yüzölçümü ile Türkiye'nin 4. büyük gölüdür. Göl
iki kısma ayrılmaktadır. Kuzeyde kalan ve daha küçük olan kısmına Hoyran Gölü, güneyde kalan kısmına Eğirdir Gölü denir. Her
iki bölüm Hoyran Boğazı ile birbirine bağlanır.
Kovada
Gölü ve Milli Parkı:
Eğirdir İlçesi'nin 30 km. güneyindedir.Bu gölün doğal görünümü çok güzeldir.
Çevresi çok zengin bitki örtüsüyle çevrilidir. Yabanî ördekleri ve diğer av
hayvanları yaşamaktadır. Bu özelikleri nedeniyle göl ve çevresi Bakanlar Kurulu
kararıyla 1970 yılında Milli Park ilân edilmiştir.
Kuş
Gözlem Alanı
Burdur
Gölü
Eğirdir
Gölü
Beyşehir
Gölü
Sportif
Etkinlikler
Kayak
Merkezi:
Isparta'ya 25 km uzaklıktaki Davraz Dağı bölgenin
önemli kayak merkezlerindendir.
Hava
Sporları:
Isparta, Hava sporlarının yapıldığı elverişli alanlara
sahiptir.
Yamaç
Paraşütü
Akdeniz
Bölgesi Göller Yöresi'nde yer alan Isparta'nın doğusunda Konya, batısında
Burdur, güneyinde Antalya ve kuzeyinde Afyon illeri ile
çevrilmiştir.
İlin
en yüksek dağı, 2892 m. ile güneydoğuda bulunan Dedegöl Dağı' dır. Diğer önemli dağları ise; Akdağ, Topraktepe, Barla Dağı,
Sultan Dağları, Güllüce Dağı ve Davraz Dağı'
dır.
Akarsular
genellikle göllere dökülmekte olup, sadece Aksu ve Köprü Suyu Antalya hudutları
içerisinde Akdeniz'e dökülmektedir. İlin en büyük gölü, yaklaşık 468 km² ile,
Türkiye'nin 4'ncü büyük gölü olan Eğirdir Gölü' dür. Bu gölün kuzey kesimine
Hoyran Gölü denilmektedir. Beyşehir ile Burdur
göllerinin bir bölümü de Isparta hudutları içerisindedir. Kovada-I ve Kovada-II
Hidroelektrik Santrallerini çalıştıran Kovada Gölü ile Karatepe üzerinde yer alan ve bir krater gölü olan Gölcük de
diğer önemli göllerdendir.
Isparta'nın
yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlıdır. Çevredeki göllerin iklim
üzerinde önemli etkisi vardır. Yağışların büyük bir bölümü kış ve ilkbahar
aylarında düşmektedir.
Isparta
yakın çevresi ile birlikte PİSİDİA yöresinin önemli yerleşim merkezlerinden
birisidir. Yöredeki yerleşmenin tarihi paleolitik
(Eskitaş) dönemine kadar dayanmaktadır. Pisidia bölgesi M.Ö. 2000’lerde Luvi ve Arzava topluluklarının
yerleşim alanı idi. Hititler de zamanında bölgeyi ele geçirmek istemişler, ancak
yüzyıllar boyu uğraşmalarına karşılık Arzava ülkesi
üzerinde kesin bir egemenlik kuramamışlardır.
M.Ö.
1200’lerde Balkanlardan gelen “Ege Göç Kavimleri” Arzava ülkesi konfederasyonunun siyasi varlığına son
vermişler, Anadolu’nun siyasi yapısını bütünüyle değiştirmişlerdir. Bu tarihten
itibaren M.Ö. 8. yüzyıla kadar Firigler, M.Ö. 690’da
Lidyalılar, M.Ö. 546’da Persler yöreye hükmetmişlerdir. M.Ö. 334’de Büyük
İskender’le Hellenistik döneme giren Isparta’da bu
döneme ait bir yerleşim merkezi olarak Minassos (Minasın) dikkat çekmektedir. M.Ö. 323’de Büyük İskender’in
ölümü üzerine Isparta sırası ile Bergama Krallığı’nın, Seleukos’ların, M.Ö. 190- M.S. 395 Roma İmparatorluğunun,
M.S. 395-1204 Bizans İmparatorluğunun egemenliği altına
girmiştir.
Roma
Dönemine ait yerleşim merkezleri Bayat (Selevcia,
Sidera)-Atabey, Apollonia-Uluborlu, Antiocheia-Yalvaç, Adada-Sarak-Sütçüler, Neopolis-Şarkikaraağaç, Debenae-Gelendost'dur.
Isparta Bizans döneminde 7. ve 9. yüzyılda
yapılan idari taksimata göre bir eyalet olmuş ve dini merkez niteliği almıştır.
8. yüzyılda kısa bir süre Abbasi yönetimine giren kentin adı Arap kaynaklarında
Sabart olarak geçmektedir.
Kent 1204 yılında Selçuklular tarafından feth edilmiş
ve Isparta’da Türk-İslam dönemi başlamıştır. 1300 yılında Hamitoğulları egemenliğine giren kent, 1390 yılında Osmanlı
topraklarına katılmıştır. Isparta 1923 yılında Cumhuriyetin ilanı ile birlikte
vilayet olmuştur.
Isparta'nın
ünlü, geleneksel tandır kebabının tadına merkezde çeşitli restoranlarda da
bakılabilir. Eğirdir her türlü su ürününü lezzetli bir şekilde hizmete sunan bir
ilçemizdir. Burada yapılan Sazan Dolmasının tadına doyum
olmaz.
Isparta'dan
Yemek Tarifleri
Samsa
Tatlısı
Malzemeler:
200
gr milföy hamuru
1/2
su bardağı toz badem
2
yemek kaşığı şeker
1
adet yumurta beyazı
Şurubu
için:
3.5
kahve fincanı şeker
2
çay bardağı su
1/2
adet limonun suyu
Hazırlanışı:
Bir kapta badem, şeker ve yumurta beyazı karıştırılır. Milföy hamuru 2 mm
kalınlığında açılıp, hazırlanan bademli karşım ortasına uzunlamasına yayılır.
Hamur rulo şeklinde sarılır. 45 dakika dinlendirilen hamur küçük parçalar
halinde kesilir, tepsiye dizilir ve 180 derece fırında 45-50 dakika pişirilir.
Diğer tarafta şeker, su ve limon suyu ile şurup hazırlanır. Fırından çıkan sıcak
hamurun üzerine şurup dökülür. Soğuduktan sonra servis edilir.
Isparta
modern alışveriş merkezlerinin yanında geleneksel ürünlerin bulunabileceği satış
merkezlerine de sahiptir. Özellikle gül ürünleri ve el dokuma halıları her
mevsim satın alınabilir. Ayrıca Yalvaç ilçesinde geleneksel el sanat ürünleri,
deri eşya ve keçe, geleneksel işlevlerin yanısıra
turistlik hediyelik eşya olarak da satılmaktadır.
Yalvaç
Pisidia Antiocheia Antik
Ören yerini gezmeden,
Kovada
Milli Parkı ve göllerin kıyısında piknik yapıp fotoğraf çekmeden,
Eğirdir
ilçesinde göle nazır bir Sazan (çapak) dolması yenmeden,
Isparta'dan
gülyağı ve halı almadan,
1-3
Haziran tarihleri arasında yapılan Uluslararası Gül, Halı, Kültür ve Turizm
Festivali'ni görmeden,
Davraz
Dağında kayak, Eğirdir'de yamaç paraşütü, Çandır'da kanyoning
yapmadan...
Dönmeyin
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder